جزایر ایران ، از شمال تا جنوب در قلب آب های نیلگون ایران - وبلاگ بهسا

به گزارش وبلاگ بهسا، جزایر ایران اغلب در جنوب ایران و در نزدیکی خلیج فارس تجمع یافته اند. در شمال ایران و نزدیکی دریای خزر تنها یک جزیره وجود دارد که نام آن آشوراده است. در دریاچه ارومیه نیز تعدادی جزیره درون سرزمینی وجود دارد. در این مطلب قصد داریم به آنالیز جزایر تفریحی و مسکونی ایران پهناور بپردازیم. همراه خبرنگاران باشید.

نزدیک به 30 جزیره در نزدیکی خلیج فارس واقع شده اند. این جزایر را می توان به دو دسته جزایر مسکونی و غیرمسکونی تقسیم کرد. بعضی از این جزایر فارغ از مسکونی بودن یا نبودنشان، مقاصد مهمی برای جهانگردی هستند. شما نیز ممکن است به بعضی از این جزایر سفر نموده باشید یا حداقل با نام آن ها آشنا باشید. بد نیست با جزایر کمتر شناخته شده نیز آشنا شویم.

بعضی از جزایری که در خلیج فارس واقع شده اند هیچ جاذبه جهانگردی خاصی ندارند. بعضی نیز برای ورود احتیاج به مجوز دارند چراکه محل استقرار تجهیزات نظامی هستند. در معرفی و آنالیز جزایر ایران سعی بر این بوده که بیشتر به جاذبه های جهانگردی در میان تمامی این جزایر بپردازیم. این جزایر به نسبت محل قرارگیری خود در یکی از سه استان، هرمزگان، خوزستان یا بوشهر تعلق دارند.

جزیره هنگام

مساحت این جزیره 6.33 کیلومتر مربع است و در بخش جنوبی جزیره قشم در استان هرمزگان قرار گرفته است. این جزیره که این روزها نام آن بیشتر بر سر زبان ها افتاده است دارای معادن نمک و سرب و خاک است. این جزیره دارای آبادی های کوچکی است. این جزیره تا شهر قشم 29 مایل دریایی و تا بندرعباس 43 مایل دریایی فاصله دارد. پس اگر به جزیره قشم سفر کردید می توانید از این جزیره بکر نیز به راحتی تماشا فرمایید. مهم ترین فعالیت مالی مردمان این جزیره، صید ماهی است. یکی از نقاط جهانگردی این جزیره فارغ از مجذوب نمایندهیت های طبیعی آن، تأسیسات بندری است که از زمان انگلیس ها برجای مانده است.

جزیره سیری

این جزیره مسطح، که نام فارسی آن راز است، تنها 27 کیلومتر تا مرکز شهرستان ابوموسی فاصله دارد. این جزیره در قلب آب های خلیج فارس قرار گرفته است. شهرستان ابوموسی در قسمت شرقی این جزیره قرار گرفته است. معدن خاک سرخ در این جزیره وجود دارد.

جزیره ابوموسی

در میان جزایر ایران ، جزیره ابوموسی جنوبی ترین جزیره است. این جزیره 75 کیلومتر با بندر لنگه و 222 کیلومتر با بندرعباس فاصله دارد. مرکز این جزیره، شهر ابوموسی نام دارد که فاصله بسیار زیادی از سواحل ایرانی خلیج فارس دارد. راستا جزیره ابومسی و تنب، یکی از عمیق ترین راستاها برای کشتیرانی است. به همین سبب این جزیره از جزایر استراتژیک ایران به شمار می رود.

جزیره خور موسی

شاید جزیره خور موسی از نظر محیط زیستی و محل قرارگیری یکی از مهم ترین جزیره های ایران برای جهانگردان به شمار آید. این جزیره میزبان پرندگان کمیاب زیادی است. در آب اطراف این جزیره نیز به وفوور میگو وجود دارد. این جزیره 90 کیلومتر تا بندر امام و 120 کیلومترتا بندر ماهشهر فاصله دارد.

جزیره بونه

این جزیره در زمره جزایر غیرمسکونی قرار می گیرد. این جزیره در استان خوزستان قرار گرفته است. این جزیره محل تخم گذاری پرندگان دریایی است. جزیره بونه در شمال غربی خلیج فارس واقع شده است.

جزیره کیش

جزیره کیش از جمله جزایر ایران است که هر ایرانی نام آن را شنیده است. امروزه این جزیره میزبان جهانگردان زیادی در تمام فصول سال است. در بعضی روایات غیرتاریخی گفته شده که این جزیره اولین نقطه ای است که پس از طوفان نوح سر از آب برمی آرد. نام قدیم این جزیره قیس است. جزیره کیش در جنوب غربی بندرعباس قرار گرفته است.

اکوسیستم و طبیعت این منطقه از خلیج فارس علی رغم ساخت و سازهای فراوانی که در آن انجام گرفته اما هنوز تا حد زیادی دست نخورده به جای مانده است. سواحل این جزیره دارای چشم اندازهای منحصربه فردی هستند و در طول روز می توان جلوه های مختلفی از منظره ها را دید.

یکی از مجذوب نماینده ترین جاذبه های جهانگردی این جزیره، آکواریوم بزرگ کیش است که در بخش شرقی جزیره قرار گرفته است. 70 گونه ماهی آکواریومی و تزئینی در این آکواریوم زیست می نمایند. بعضی از این ماهی ها کمیاب هستند. دیگر جاذبه جهانگردی این جزیره قدیمی، اسکله تفریحی است که در بخش جنوبی جزیره است. قایق کف شیشه ای، اسکی روی آب، پیست دوچرخه سواری اطراف اسکله، همه و همه امکانات تفریحی این اسکله هستند که ساعات خوشی را برای شما فراهم می نمایند.

جزیره کیش یک جزیره مرجانی به شمار میرود. اولین بندر آزاد تجاری ایران همین جزیره است. این جزیره از بزگرترین جزایر ایران است. در طول سال، جهانگردان بسیاری به این جزیره سفر می نمایند. وجهه تجاری این جزیره، باعث ورود تجار زیادی به این جزیره نیز شده است. شهر باستانی حریره، پارک دلفین کیش، مجموعه قنات های کاریز، درخت سبز و کشتی یونانی، جملگی از دیگر منطقه ها جهانگردی کیش به شمار می آیند.

جزیره لاوان

بندر مقام در بخش شمال شرقی این جزیره قرار گرفته است. جنوب این جزیره نیز به وسیله حوزه های نفتی رسالت، سلمان و رشادت محور شده است. جزیره لاوان تا بندر لنگه 91 و تا بندرعباس تقریبا 198 مایل دریایی فاصله دارد و تا مرکز استان هرمزگان نسبتا فاصله زیادی دارد. این جزیره نظیر دیگر جزایر حوزه خلیج فارس، آب و هوای گرم و مرطوبی دارد.

شیخ شعیب یا جزیره لاوان از جمله جزایر ایران است که بخش اعظمی از ساکنان عرب هستند. حدود 2500 نفر از اعراب که بعضا به فارسی نیز تکلم می نمایند ساکن این جزیره هستند. مجتمع پالایشی لاوان در این جزیره واقع شده است. شغل مجذوب نماینده اهالی این جزیره، صید مروارید است. بخش اعظمی از اقتصاد این جزیره تنها به وسیله صید مروارید تأمین می گردد.

جزیره فرور بزرگ

این جزیره که در حوزه سیاسی استان هرمزگان قرار می گیرد در زمان های دور از جزایر مسکونی ایران به شمار می رفته است. اراضی کشاورزی، خانه های متروک و ساختمان های فروریخته همگی گواهی این مدعا هستند. سطح این جزیره از تپه ماهورهای کوچک شکل گرفته است. این جزیره در 20 کیلومتری سواحل ایران قرار گرفته است. حیات وحش این جزیره از منحصربه فردترین نقاط خلیج فارس است. این جزیره مارهای سمی زیادی دارد. تا جایی که در گذشته به آن مارور نیز می گفته اند. آب های اطراف جزیره سیاه رنگ هستند و ماهی های زیادی در اطراف جزیره وجود دارند و این منطقه از منطقه ها موردعلاقه صیادان است. گونه های جانوری دیگری نظیر: دم جنبانک زرد، چک چک سرسیاه، مارمولک، نوعی خارپشت، عقاب ماهی گیر، بلبل خرما، طوطی، چکاوک، هدهد، چک چک، قمری خانگی، کاکلی، پرستو، چاخ لق، ، دو سرخ معمولی، زنبور خور معمولی و عقرب در آن زندگی می نمایند.

جزیره مینو

مینوشهر که مرکز جزیره مینو است 12 هزار نفر جمعیت دارد. این جزیره میان آبادان و خرمشهر واقع شده است. بخش اعظمی از مردم این شهر به کشاورزی و دام پروری مشغول هستند. جالب است بدانید علی رغم رونق کشاورزی در این جزیره، کشاورزان برای آبیاری زمین های خود تنها به جزر و مد آب بسنده می نمایند. پرندگان زیادی در این حزیره اقامت دارند. حیوانات وحشی دیگری نظیر گراز نیز در این جزیره سکونت دارند.

جزیره تنب بزرگ

تنب بزرگ از استراتژیک ترین جزایر ایران است. این جزیره یک جزیره مسکونی به شمار می آید. اگر از جزیره ابوموسی به سمت شمال شرق حرکت کنید به تنب بزرگ خواهید رسید. اقتصاد مردم این جزیره به وسیله صید ماهی و مروارید تأمین می گردد. این جزیره نیز میزبان مارهای سمی است. نام قدیمی این جزیره، تنب مار و تل مار بوده است.

جزیره قشم

جزیره قشم یکی دیگر از جزایر نام آشنای ایران است. این جزیره بزرگ ترین جزیره ایران است. منطقه آزاد تجاری قشم، علاوه بر امکانات جهانگردی از زیرساخت های مالی بسیار قوی ای نیز برخوردار است. این ترکیب از ویژگی ها موجب شده این جزیره هرساله میزبان خیل عظیمی از جهانگردان ایرانی و خارجی باشد. جزیره مسکونی قشم با ویژگی هایی که دارد علاوه بر جمعیت ساکن بومی خود، میزبان افراد غیر بومی نیز هست. افرادی که اغلب برای داد وستد یا مقاصد کاری ساکن قشم شده اند.

یکی از جاذبه های جهانگردی این جزیره، ساحل صخره اى ریگو است. این ساحل با نام دیگر ساحل لاکپشت ها شناخته می گردد. علت این نام گذاری تعدد لاک پشت ها در این منطقه است. دیگر جاذبه جهانگردی این منطقه، کوه نمکی است. نام دیگر این کوه، کوه نمکدان است که در قسمت جنوب غربی قشم قرار گرفته است. این کوه حدود 397 متر ارتفاع دارد. بازدید از این کوه یک گردش علمی تاریخی حساب می گردد و نباید آن را از دست داد.

ویژگی های جزیره قشم

در سراسر جزیره قشم ممکن است به چشمه های طبیعی بر بخورید. تمامی این جشمه های طبیعی آب شور هستند. شاید گسترده ترین پوشش گیاهی این جزیره را بتوان گونه ای از مانگروها دانست. در عین حال گونه های جانوری بسیاری در این جزیره ساکن هستند. از این حیث این جزیره یکی از مهم ترین جزایر ایران برای مطالعه گونه های جانوری است. تنها 4 گونه خفاش در این جزیره زندگی می نمایند. این گستردگی از انواع خفاش ها در این منطقه اعجاب آور است.

جالب است بدانید یک نوع از این 4 نوع، خفااش کمیاب میوه خوار است. 4 گونه مختلف جونده نیز در جزیر ساکن هستند. یک گونه روباه، یک گونه خرگوش، نوعی خارپشت و یک نوع جبیر، همگی در این جزیر ساکن هستند. جزیره قشم نیز مانند سایر جزیره های خلیج فارس میزبان مارها است. تنها 3 گونه مار و 17 نوع مارمولک در این جزیره زندگی می نمایند. نوعی دوزیست نیز در این جزیره زیست می کند که از انواع خزندگان به شمار می آید.

اما وقتی از تنوع گونه های جانوری صحبت می کنیم، نباید بحث را به دوزیستان و خزندگان محدود کنیم. چراکه جزایر ایران به ویژه خلیج فارس، هرساله میزبان 3 4 میلیون پرنده مهاجر هستند و بالطبع جزیره قشم نیز از این موهبت بی نصیب نخواهد ماند. چیزی در حدود 100 گونه پرنده در این جزیره هرساله رفت وآمد دارند. این گونه ها عبارتند از: پرستو دریایى کاکلى، سبز قباى هندى، چکچک بیابانى، شهدخور، زنبور خانگى کوچک، دیدومک، بلبل خرما، سنگ چشم کله سرخ، هوبره، سوک سرسیاه، طرقه بنفش، طرقه کوهى، سوسک چیفچاف، دم جنبانک ابلق، دم جنبانک کله زرد، میوه خور، تله نوک پهن، پلیکان پا خاکسترى، باکلان، حواصیل خاکسترى، فلامینگو، عقاب ماهیگیر، کرکس، جیرفتى، اگرت کوچک، اگرت ساحلى، اگرت سفید، حواصیل شب، حواصیل هندى، سلیم خرچنگ خوار، صدف خوار، سوسک جنبان، کفچه نوک، کاکایى سر سیاه، کاکایى پشت سیاه، پرستو دریایى دودى، پرستو دریایى کاکلى کوچک، پرستو دریایى معمولى زرد پر مزرعه، سهره خاکی.

جزیره ناز

اگر به جزیره قشم صفر نموده اید، بهتر است به بخش شرقی این جزیره رفته و با یک لنج و مبلغی اندک خود را به جزیره ناز برسانید. غروب آفتاب در این جزیر بسیار تماشایی است. این جزیر غیرمسکونی است. ساکنین جزیره های دیگر برای ماهیگیری و صید به این جزیره رفت وآمد دارند. یکی از نکات منحصربه فرد این جزیره نسبت به دیگر جزایر ایران در حوزه خلیج فارس، ساحل سنگی جزیره ناز است.

جزیره هرمز

جزیره هرمز تنها 8 کیلومتر تا بندرعباس فاصله دار. نام کهن این جزیره لنگرگاه معنی داشته است. این جزیره به علت نزدیکی به تنگه هرمز از قدیم اهمیت زیادی داشته است. امروزه روز نیز از نظر تجاری این منطقه یکی از منطقه ها بسیار مهم به شمار می رود. این جزیره و طبیعت بکرش، هرساله میزبان خیل عظیمی از جهانگردان جنوب است. معادن خاک سرخ و نمک سفید نیز در این جزیره وجود دارند.

جزیره هِندُرابی

میان دو جزیره کیش و جزیره لاوان، جزیره ای نسبتا کوچک وجود دارد که این جزیره را هندرابی نامیده اند. این جزیره که با بندرعباس حدود 325 کیلومتر فاصله دارد، از منطقه ها تماشای جنوب به شمار می آید. این جزیره مسکونی، اقتصاد مردمانش را با رونق بخشی به صید آن ها تأمین می کند. معادن این جزیره از بین رفتنه اند و درحال حاضر تمام اقتصاد این جزیره نظیر بسیاری دیگر از جزایر ایران محدود به صید و غواصی است. زیست جانوری این جزیره پوشش گسترده ای ندارد و تنها تعدادی شاهین و باز و انواع خزندگان، بافت جانوری این منطقه را شکل می دهند.

این جزیره همان طور که ذکر شد در نزدیکی جزیره کیش قرار گرفته است و معمولا در بازدید از کیش می توانید با مبلغ اندکی به تورهای بازدید از جزیره هندرابی بپیوندید. زیبایی های طبیعی این جزیره بسیار چشم نواز هستند.

جزیره لارک

جزیره لارک که در فاصله 6 مایل دریایی از قشم و 18 مایل دریایی از بندرعباس قرار گرفته است، از منطقه ها تماشای استان هرمزگان است. نزدیکی به جزیره قشم موجب شده که این جزیره نیز از حیث جهانگرد رونق خوبی داشته باشد. یکی از جاذبه های طبیعی این منطقه را می توان وجود کوه های آتشفشانی دانست. بیشتر مردم این جزیره به صید و غواصی مشغول هستند.

جزیره خارگ

این جزیره نزدیک به 57 کیلومتر از بوشهر و تقریبا 30 کیلومتر با بندر ریگ فاصله دارد. جزیره خارگ یکی از مهم ترین جزایر ایران به شمار می آید. عمده این اهمیت، به علت نفت خیز بودن و شرایط مناسب جزیره برای حفاری و استخراج نفت است.

آثار باستانی خاگ همیشه مورد نظر باستان شناسان بوده است. آنالیز باستان شناسان فرانسوی بر روی آثار باستانی این جزیره، نتایج جالبی داشت. این نتایج طی کتابی با عنوان جزیره خارگ به چاپ رسیدند. آثاری که طی کاوش های باستان شناسان به دست آمد، طیف گسترده ای از تاریخ را دربر می گیرد. آثاری از زمان ساسانیان تا دوره اسلام در این منطقه کشف شدند. آثاری نظیر: آرامگاه میر محمد منسوب به محمد حنفیه، آتشکده زرتشتیان، گور دخمه های پالمیران، قبرهای سنگی معبد نپتون، کلیسا و دیر نسطوریان، قبرهای ستودان. هرچند این جزیره دارای تماشای های بسیاری است، اما وجود تأسیسات نفتی در این جزیره موجب شده، عبورومرور تنها با مجوز امکان پذیر باشد.

جزیره عباسک

جزیره عباسک به علت فاصله کم با خشکی، یکی از نقاط مهم برای جذب جهانگرد به شمار می آید. از طرفی این نکته که خاک این منطقه مناسب کشاورزی نیست، موجب شده تا طرحی برای تبدیل این جزیره به یک دهکده جهانگردی، تدوین گردد. نام قدیم این جزیره شاه زنگی است. با تدوین این طرح و اجرای صحیح، می توان جزیره عباسک را یکی از مقاصد جهانگردی و یکی از پربازدیدترین جزایر ایران دانست.

جزیره میر مهنا

اگر در بخش های جنوبی کشور ساکن باشید یا از بازار میوه این شهرها تماشا نموده باشید، حتما نام انگور و انجیر میرمهنا به گوشتان خورده است. جزیره میرمهنا که از جزایر غیرمسکونی به شمار می آید، دارای یک گنبد به نام قدم گاه امیرالمونین است. این گنبد گواه این است که روزی این جزیره دارای سکنه بوده است. میرمهنا نام یکی از سکنه قدیمی همین جزیره است. میرمهنا راهزنی بوده که درگذشته به هلندی ها و کریم خان زند حمله می نموده است.

شما کدامیک از این جزایر زیبا را از نزدیک دیده اید؟

از تجربه بازدید جزایر ایران بنویسید و ما را در سفرهایتان همراه کنید؟

به نظرتان کدامیک از این جزیره ها رمز و راز بیشتری دارد؟

منبع:سـفـرزون